De oorlogseconomie: wat moet België doen?

De wereldorde is in beweging. De terugkeer van oorlog op Europese bodem en de groeiende druk binnen NAVO brengen ook België in een lastig parket. De vraag stelt zich: hoe moeten we omgaan met de realiteit van een nieuwe oorlogseconomie?

België’s defensiebudget in cijfers

Sinds het einde van de Koude Oorlog daalde het percentage van het Belgische BBP dat naar defensie gaat aanzienlijk. België haalde sinds de jaren ’90 niet meer de NAVO-norm van 2%.

Tegelijk zit ons land in zwaar financieel vaarwater:

• Staatsschuld: meer dan €600 miljard

• Jaarlijks begrotingstekort: meer dan €30 miljard

• Een stijging van 1% in defensie-uitgaven: ± €6 miljard extra tekort

• NAVO-discussies over een 5%-norm zouden het tekort met ± €20 miljard vergroten

  
  

Die ruimte bestaat simpelweg niet. België behoort al tot de zwaarst belaste landen ter wereld. Extra belastingen zijn maatschappelijk en economisch onhaalbaar.

Europa vs. Verenigde Staten

In 2023 gaf de EU samen met het VK circa €343 miljard uit aan defensie. De VS besteedde meer dan $820 miljard. Op zich geen verbazing, maar de structurele verschillen zijn wel problematisch:

• De VS besteedt bijna al haar defensiebudget nationaal: een economische hefboom.

• De EU besteedt ±70% van haar defensie-uitgaven in de VS, en nog eens 15% in het VK.

  
  

Voor Europa is het dus vooral een kost. Voor de VS is het ook industriepolitiek.

Tijd voor Europese Strategie

De Europese defensie-industrie is gefragmenteerd. Lidstaten houden vast aan nationale belangen. Maar als de EU haar militaire capaciteit wil versterken, moet er een omslag komen:

• Eén geïntegreerde Europese defensie-industrie

• Focus op moderne oorlogsvoering: drones, cyber, hybride dreigingen

• Efficiënte samenwerking in plaats van dure versnippering

Wat kan België doen?

België kan en moet geen solospel spelen. Wel kan het een voortrekkersrol opnemen in:

1. Het pleiten voor een echte Europese defensie-unie

2. Investeren in efficiëntie, specialisatie en gezamenlijke innovatie

3. Zich uitspreken tegen economische hypocrisie – zoals de omzeiling van sancties

   
   

Zolang Russische olie en gas nog via schaduwvloten Europa bereiken, blijft onze afschrikking moreel uitgehold. Dat moet stoppen.

De oorlogseconomie is geen keuze, maar een feit. De enige weg vooruit is samenwerking. België heeft geen behoefte aan meer militair budget, wel aan strategisch beleid binnen een sterker, verenigd Europa.