Liberalisme: de vergeten kracht van vooruitgang

Laat je het woord liberalisme vallen in Vlaanderen, dan zie je het vaak gebeuren: gefronste wenkbrauwen, een sceptische blik, misschien zelfs een spottende grijns. Maar hoe komt het dat een gedachtegoed dat aan de basis ligt van onze democratische vrijheden en economische vooruitgang vandaag zo verkeerd begrepen wordt?

Bij Reset Belgium willen we dieper graven. Want het wordt hoog tijd om het liberalisme te herwaarderen — niet zoals het vandaag vaak wordt opgevoerd in de politiek, maar zoals het oorspronkelijk bedoeld was: als een motor voor individuele ontplooiing, maatschappelijke vooruitgang en gedeelde welvaart.

Terug naar de bron

Het liberalisme ontstond in de 17de eeuw als een filosofische stroming met denkers zoals John Locke, en werd later economisch uitgediept door o.a. Adam Smith. In zijn essentie draait het klassiek liberalisme rond één centraal idee: vrijheid. Vrijheid om te leven, te denken, te ondernemen, eigendom te verwerven - kortom: om je eigen leven vorm te geven volgens je talenten en ambities.

Maar vrijheid betekent niet vrijblijvendheid. In een liberale samenleving heeft de overheid een duidelijke, maar beperkte rol: zij waakt over de grondrechten, zorgt voor essentiële publieke infrastructuren en garandeert een gezond, eerlijk en transparant werkveld waarin iedereen zijn of haar potentieel kan ontplooien.

Vrijheid als fundament van welvaart

Bij Reset Belgium geloven we dat ontplooiing van het individu de sleutel is tot een welvarende samenleving. In de door ons voorgestelde hernieuwde Grondwet is dit zelfs een kernprincipe: elke burger heeft het recht én de plicht om de beste versie van zichzelf te worden. Want mensen die zich kunnen ontplooien, creëren waarde. En waardecreatie door velen is de basis van gedeelde welvaart.

De overheid moet dus niet alles zélf doen — integendeel. Haar taak is het juiste speelveld te creëren: geen huizen bouwen, maar wel zorgen dat de bouwsector floreert en ook betaalbare woningen aanbiedt. Geen jobs creëren via staatsbedrijven, maar wel een klimaat waarin ondernemers en werknemers elkaar vinden in eerlijke kansen.

Misvattingen rechtzetten

Het liberalisme zoals wij het voorstaan, is geen vrijbrief voor egoïsme of ongebreidelde winstzucht. Het gaat net om verantwoordelijkheid: ieder draagt bij naar zijn of haar mogelijkheden, in een samenleving waarin vrijheid en solidariteit elkaar versterken.

Het probleem ontstaat wanneer overheden falen in hun kerntaak: een gezond werkveld creëren. Dan wordt er vaak gegrepen naar meer interventie, meer regulering, meer subsidies — kortom: meer overheid als symptoombestrijding. Maar dat ondermijnt de kracht van privé-initiatieven en leidt vaak tot afhankelijkheid en inefficiëntie.

Liberalisme als hefboom voor de toekomst

Wij zijn ervan overtuigd: een goed functionerend liberalisme is de motor van een veerkrachtige samenleving. Niet het karikaturale liberalisme dat vandaag te vaak opduikt in politieke debatten, maar een vernieuwde, eerlijke, doelgerichte visie waarin de overheid terugplooit op haar essentiële rol, en de burger centraal staat als bron van waarde, initiatief en groei.

En er is maar één grote voorwaarde: vertrouwen in de mens. Want pas als we mensen de ruimte geven om te groeien, om te falen en te slagen, ontstaat echte vooruitgang.

Wil jij meebouwen aan een samenleving waarin mensen floreren en niet vastlopen in structuren? Ontdek hoe wij het liberalisme herdenken in onze Nieuwe Grondwet.